Gesprekspunt

Vandag vier ons Internasionale Dag van Vroue en Meisies in die Wetenskap – 'n dag wat die aandag vestig op die rol van vroue in die wetenskap, en meisies aanmoedig om 'n aktiewe rol te speel in die wetenskaplike gemeenskap. Dit is toepaslik om hierdie dag aan die begin van die nuwe akademiese jaar te vier, aangesien baie meisies gedurende hierdie tyd belangrike besluite maak oor hul toekomstige loopbane.  

Hoewel loopbane in die wetenskap, tegnologie, ingenieurswese en Wiskunde (STEM) algemeen beskou word as krities vir nasionale ekonomieë, het die meeste lande tot dusver, ongeag hulle vlak van ontwikkeling, nog nie geslagspariteit in STEM bereik nie. Dit is dus geen geheim nie dat vroue in die algemeen onderverteenwoordig is in STEM-loopbane. Die term ‘STEM’ in die wetenskappe verwys na twee van die drie primêre takke, naamlik die natuurwetenskappe (wat biologie, fisika, en chemie insluit) en die formele wetenskappe (byvoorbeeld wiskunde, tesame met logika en statistiek). Sosiale wetenskappe is die derde grootste wetenskap. 

Vir my, wat reeds dekades lank in voedselwetenskap betrokke is, beide in tersiêre opleiding en navorsing, is dit egter verblydend om te kan sê dat vroue, in teenstelling met suiwer STEM-velde, reeds 'n leidende rol speel in voedselwetenskap. Ook poog ons voortdurend om die vaktaal lewend te hou deur die module-inhoud so ver moontlik ook in Afrikaans aan te bied. Vroue dra wêreldwyd by tot volhoubaarheid en die versekering van voedselsekuriteit asook die verbetering van voedselstelsels in hulle huishoudings, gemeenskappe, streke en op die wêreldverhoog. Volhoubaarheid is 'n voorwaarde vir langtermyn voedselsekerheid in die sin dat volhoubare landboupraktyke, die bewaring van biodiversiteit, doeltreffende waterbestuur, en die beperking van negatiewe impakte op die omgewing alles deel van 'n volhoubare benadering tot voedselsekerheid vorm. Voedselsekerheid is egter meer as net bloot die beskikbaarheid van kos en dat daar genoeg middele is om dit aan te koop. Om die doel van voedselsekerheid te bereik, moet daar ook voortdurend toegang tot hoë kwaliteit en  voedsame kos wees.  

Vroue is verantwoordelik vir rofweg die helfte van die wêreld se voedselproduksie. In die meeste ontwikkelende lande produseer vroue tussen 60 en 80 persent van die beskikbare voedsel.  Vroue speel ’n kritieke rol in die verhoging van die voedingswaarde van voedsel. Dit verseker dat hulle gemeenskappe die voordele geniet van kos met verbeterde voedingswaarde (ook danksy biofortifisering). Hulle speel dus 'n belangrike rol in die opneem en die verspreiding van sulke kundigheid. Hierdie inisiatiewe verbeter nie net die voedingswelstand van huishoudings nie, maar laat hulle ook deurslaggewend bydra tot die verbetering van plaaslike voedselstelsels. Vroue in ontwikkelende lande dra dus betekenisvol by tot die bevordering van gesonder diëte vir hulle gemeenskappe en gesinne. ‘n Voorbeeld hiervan is die volgende: Vitamien A-tekort is die hoofoorsaak van voorkombare blindheid by kinders regoor die wêreld,veral in ontwikkelende lande.  Vroue het kundigheid bekom oor gewasse wat ryk is aan vitamien A, en het doelbewus begin om dit te verbou. Hulle voorsien dan hulle gemeenskappe daarvan, om sodoende hierdie gesondheidsrisiko aan te spreek.